Lịch sử hình thành nên máy vi tính ngày nay là gì và các thành tựu liên quan tới máy vi tính? Đây là một câu hỏi từ một bạn trên Hoovada - nền tảng hỏi và đáp chuyên nghiệp trên nhiều lĩnh vực khác nhau giúp giải đáp thắc mắc của mọi người.
Đáp án đến từ bạn Nguyễn Phúc - một thành viên của Hoovada sống tại TPHCM.
Máy tính được con người tạo ra không phải là để giải trí hay gửi email mà là do nhu cầu giải quyết một cuộc khủng hoảng số nghiêm trọng. Vào năm 1880, dân số Hoa Kỳ đã tăng lên nhanh đến mức phải mất hơn bảy năm để lập bảng kết quả Điều tra dân số Hoa Kỳ. Chính phủ đã phải tìm cách nào đó nhanh hơn để hoàn thành công việc. Việc này đã dẫn đến sự ra đời của các máy tính dựa trên thẻ đục lỗ có diện tích chiếm toàn bộ nhiều phòng.
Ngày nay, điện thoại thông minh của chúng ta mang khả năng tính toán mạnh hơn so với những mẫu máy đời đầu này. Lịch sử tóm lược về máy tính dưới đây là dòng thời gian về cách máy tính được phát triển từ những ngày đầu của chúng đến những cỗ máy ngày nay lướt Internet, chơi trò chơi và truyền phát đa phương tiện cùng với những con số khủng khiếp.
1801: Ở đất nước Pháp, Joseph Marie Jacquard đã chế tạo ra được một chiếc máy dệt sử dụng các thẻ gỗ đục lỗ để tự động dệt các thiết kế vải khác nhau. Các máy tính ban đầu sẽ sử dụng các thẻ đục lỗ tương tự.
1822: Charles Babbage, một nhà toán học người Anh, tạo ra một cỗ máy hơi nước có khả năng tính toán nhiều bảng số khác nhau. Dự án do chính phủ Anh tài trợ này lại là một thất bại. Tuy nhiên, hy vọng vẫn chưa bị dập tắt khi chiếc máy tính đầu tiên trên thế giới được chế tạo hơn một thế kỷ sau đó.
1890: Herman Hollerith thiết kế một hệ thống thẻ đục lỗ được dùng trong các công việc tính toán, điều tra dân số nước Mỹ vào năm 1880. Hệ thống này giúp chính phủ Mỹ hoàn thành nhiệm vụ chỉ trong vòng ba năm và tiết kiệm 5 triệu đô la. Herman thành lập một công ty mà cuối cùng sẽ trở thành IBM.
1936: Alan Turing đặt ra khái niệm về một cỗ máy vạn năng có thể tính toán bất kì thứ gì, miễn là nó có thể tính toán được. Cỗ máy đó sau này được gọi là máy Turing. Khái niệm chung của máy tính hiện đại về sau này đều dựa trên cỗ máy Turing của ông.
1937: J.V. Atanasoff, một giáo sư dạy vật lý và toán học tại Đại học bang Iowa, đã thử chế tạo ra một chiếc máy tính mà không cần sử dụng đến bánh răng, cam, đai hay trục.
1939: Theo Bảo tàng Lịch sử Máy tính thì Hewlett-Packard được David Packard và Bill Hewlett thành lập tại một ga ra ở Palo Alto, California.
1941: Atanasoff và Clifford Berry, một trong những nghiên cứu sinh của ông, thiết kế một máy tính có thể giải 29 phương trình cùng một lúc. Đây là một cột mốc quan trọng, đánh dấu lần đầu tiên một máy tính có bộ nhớ của riêng nó để lưu trữ dữ liệu.
1943-1944: John Mauchly và J. Presper Eckert, hai vị giáo sư của Đại học Pennsylvania, đã cùng nhau xây dựng được Máy tính và Tích hợp Số Điện tử (ENIAC). Được coi là ông tổ của máy tính kỹ thuật số, nó lấp đầy một căn phòng rộng khoảng 6m x 12m và có 18.000 ống chân không.
1946: Mauchly và Presper đã rời Đại học Pennsylvania. Họ được nhận một nguồn tài trợ khổng lồ từ Cục điều tra dân số Hoa Kỳ để xây dựng nên UNIVAC, máy tính thương mại đầu tiên được ứng dụng vào kinh doanh và chính phủ.
1947: William Shockley, John Bardeen và Walter Brattain của Phòng thí nghiệm Bell phát minh ra bóng đèn bán dẫn. Họ đã tìm ra cách chế tạo công tắc điện bằng vật liệu rắn và không cần phải dùng đến phương pháp hút chân không.
1953: Grace Hopper phát triển ngôn ngữ máy tính đầu tiên trên thế giới, sau này được gọi là COBOL. Thomas Johnson Watson Jr., con trai của Giám đốc điều hành IBM vào thời điểm đó là Thomas Johnson Watson Sr., ra mắt mẫu sản phẩm IBM 701 EDPM để trợ giúp Liên hợp quốc trong việc theo dõi Triều Tiên trong chiến tranh.
1954: Ngôn ngữ lập trình Formula Translation hay FORTRAN, được phát triển bởi một nhóm lập trình viên tại IBM do John Backus đứng đầu, theo Đại học Michigan.
1958: Jack Kilby và Robert Noyce công bố phát minh của họ mạch tích hợp hay còn được gọi là chip máy tính. Chính phát minh này đã đem về cho Kilby giải Nobel Vật lý vào năm 2000.
1964: Douglas Engelbart một phiên bản nguyên mẫu của máy tính hiện đại ra mắt công chúng, với con chuột và giao diện đồ họa người dùng (GUI). Điều này đánh dấu sự phát triển của máy tính từ một máy chuyên dụng cho các nhà khoa học và toán học thành công nghệ dễ tiếp cận hơn với công chúng.
1969: Một nhóm các nhà phát triển tại Bell Labs đã tạo ra UNIX, một hệ điều hành giải quyết hầu hết các vấn đề về tính tương thích. Được tạo ra bằng ngôn ngữ lập trình C, UNIX có thể được sử dụng trên nhiều nền tảng khác nhau và trở thành lựa chọn hàng đầu cho các hệ thống máy tính lớn chỉ được lắp đặt tại các công ty lớn và các tổ chức chính phủ. Do tính chất chậm chạp của hệ thống, nó chưa bao giờ đạt được sức hút đối với người dùng PC gia đình.
1970: Intel khi ấy mới được thành lập đã công bố Intel 1103, chip Bộ nhớ truy cập động (DRAM) đầu tiên.
1971: Alan Shugart dẫn dắt một nhóm các kỹ sư của IBM để phát minh ra đĩa mềm, cho phép người dùng lần đầu tiên có thể chia sẻ dữ liệu giữa các máy tính.
1973: Robert Metcalfe, một thành viên của ban nghiên cứu của Xerox, phát triển Ethernet để có thể kết nối nhiều máy tính và các loại phần cứng khác với nhau.
1974-1977: Một số máy tính cá nhân được tung ra thị trường, bao gồm Scelbi & Mark-8 Altair, IBM 5100, Radio Shack's TRS-80 (hay được gọi một cách thân mật là "Trash 80") và Commodore PET.
1975: Tạp chí Popular Electronics số ra tháng Giêng giới thiệu Altair 8080, được mô tả là "bộ máy tính mini đầu tiên trên thế giới sánh ngang với các mẫu thương mại". Hai "chuyên gia máy tính", Paul Allen và Bill Gates, đề nghị sử dụng ngôn ngữ BASIC mới để viết phần mềm cho Altair. Vào ngày 4 tháng 4, sau thành công của sự cố gắng không ngừng nghỉ này thì hai người bạn thời thơ ấu ấy đã thành lập công ty phần mềm của riêng họ, Microsoft.
1976: Steve Jobs và Steve Wozniak thành lập Máy tính Apple vào ngày Cá tháng Tư và tung ra Apple I, chiếc máy tính đầu tiên có bảng mạch đơn, theo Đại học Stanford.
1977: Số lượng sản xuất ban đầu của Radio Shack đối với TRS-80 chỉ là 3.000. Nó bán rất đắt hàng. Lần đầu tiên, những người không chuyên có thể viết chương trình và điều khiển máy tính làm những gì họ muốn.
1977: Jobs và Wozniak kết hợp Apple và trưng bày Apple II tại West Coast Computer Faire đầu tiên. Nó cung cấp đồ họa màu và kết hợp một ổ băng âm thanh để lưu trữ.
1978: Những người làm nghề kế toán rất phấn khởi với màn chào sân của VisiCalc, chương trình bảng tính vi tính hóa đầu tiên.
1979: Việc xử lý văn bản bằng máy vi tính đã trở thành hiện thực khi MicroPro International phát hành WordStar. Người sáng tạo Rob Barnaby cho biết trong email gửi Mike Petrie vào năm 2000: "Thay đổi xác định là thêm lề và gói chữ". Những thay đổi bổ sung bao gồm việc loại bỏ chế độ lệnh và thêm chức năng in. Tôi là bộ não kỹ thuật - Tôi đã tìm ra cách để làm điều đó, đã làm điều đó, và ghi lại nó. "
1981: Acorn, máy tính cá nhân đầu tiên của IBM, được giới thiệu, sử dụng hệ điều hành MS-DOS của Microsoft. Nó có một chip Intel, hai đĩa mềm và một màn hình màu tùy chọn. Sears & Roebuck và Computerland bán máy, đánh dấu lần đầu tiên máy tính có sẵn thông qua các nhà phân phối bên ngoài. Nó cũng phổ biến thuật ngữ PC.
1983: Apple ra mắt Lisa, máy tính cá nhân đầu tiên có GUI. Nó cũng có menu thả xuống và các biểu tượng. Nó thất bại nhưng cuối cùng phát triển thành Macintosh. Gavilan SC là máy tính xách tay đầu tiên có kiểu dáng nắp gập quen thuộc và là máy tính xách tay đầu tiên được bán trên thị trường.
1985: Microsoft công bố Windows, theo Encyclopedia Britannica. Đây là phản ứng của công ty đối với GUI của Apple. Commodore tiết lộ mẫu máy Amiga 1000, được đi kèm với tính năng âm thanh và video tiên tiến.
1985: Tên miền .com đầu tiên được đăng ký vào ngày 15 tháng 3, nhiều năm trước khi World Wide Web ra đời đánh dấu sự khởi đầu chính thức của lịch sử Internet. Công ty Máy tính Symbolics, một nhà sản xuất máy tính nhỏ ở Massachusetts, đăng ký Symbolics.com. Hơn hai năm sau, chỉ có 100 .com được đăng ký.
1986: Compaq đưa Deskpro 386 ra thị trường. Kiến trúc 32-bit của nó cung cấp tốc độ tương đương với các máy tính lớn.
1990: Tim Berners-Lee, nhà nghiên cứu tại CERN, phòng thí nghiệm vật lý năng lượng cao ở Geneva, phát triển Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản (HTML), tạo ra World Wide Web.
1993: Bộ vi xử lý Pentium nâng cao việc sử dụng đồ họa và âm nhạc trên PC.
1994: PC đã trở thành máy chơi game khi nhiều trò chơi khác nhau được tung ra thị trường. Một số có thể kể đến là "Command & Conquer", "Alone in the Dark 2" và "Little Big Adventure".
1996: Tại Đại học Stanford, Sergey Brin và Larry Page đã phát triển công cụ tìm kiếm Google.
1997: Microsoft đầu tư 150 triệu USD vào Apple, công ty đang gặp khó khăn vào thời điểm đó, kết thúc vụ kiện của Apple chống lại Microsoft, trong đó họ cáo buộc rằng Microsoft đã sao chép "giao diện" của hệ điều hành của họ.
1999: Thuật ngữ Wi-Fi trở thành một phần của ngôn ngữ máy tính và người dùng bắt đầu kết nối Internet mà không cần dây.
2001: Apple công bố hệ điều hành Mac OS X, hệ điều hành này cung cấp kiến trúc bộ nhớ được bảo vệ và tính năng đa tác vụ ưu tiên trước, cùng những lợi ích khác. Để không phải chịu cảnh kém cạnh thì Microsoft tung ra Windows XP, có GUI được thiết kế lại đáng kể.
2003: AMD đưa ra thị trường tiêu dùng bộ xử lý 64-bit đầu tiên là Athlon
2004: Firefox 1.0 của Mozilla thách thức Internet Explorer của Microsoft là trình duyệt Web thống trị lúc bấy giờ. Trang mạng xã hội nổi tiếng Facebook ra mắt.
2005: YouTube, một dịch vụ chia sẻ video, được thành lập. Android, một hệ điều hành điện thoại di động dựa trên Linux, đã được Google mua lại.
2006: Apple giới thiệu MacBook Pro, máy tính di động lõi kép, dựa trên Intel đầu tiên của hãng, cũng như iMac dựa trên Intel. Máy chơi game Wii huyền thoại một thời của Nintendo được tung ra thị trường.
2007: iPhone mang nhiều chức năng máy tính lên điện thoại thông minh.
2009: Microsoft ra mắt Windows 7, cung cấp khả năng ghim các ứng dụng vào thanh tác vụ và những tiến bộ trong nhận dạng cảm ứng và chữ viết tay, cùng các tính năng khác.
2010: Apple trình làng iPad, thay đổi cách người tiêu dùng nhìn nhận về phương tiện truyền thông và khởi đầu cho phân khúc máy tính bảng không hoạt động.
2011: Google phát hành Chromebook, một máy tính xách tay chạy hệ điều hành Google Chrome OS.
2012: Facebook đạt được 1 tỷ người dùng vào ngày 4 tháng 10.
2015: Apple phát hành Apple Watch. Microsoft phát hành Windows 10.
2016: Máy tính lượng tử đầu tiên có thể lập trình lại được đã được tạo ra. "Cho đến nay, chưa có nền tảng điện toán lượng tử nào có khả năng lập trình các thuật toán mới vào hệ thống của họ. Chúng thường được điều chỉnh để tấn công một thuật toán cụ thể", tác giả chính của nghiên cứu Shantanu Debnath, một nhà vật lý lượng tử và kỹ sư quang học tại Đại học Maryland, College Park, cho biết.
2017: Cơ quan Dự án Nghiên cứu Tiên tiến Quốc phòng (DARPA) đang phát triển một chương trình "Tin học phân tử" mới sử dụng các phân tử làm máy tính. Anne Fischer, giám đốc chương trình tại Văn phòng Khoa học Quốc phòng của DARPA cho biết: “Hóa học cung cấp một loạt các thuộc tính mà chúng tôi có thể khai thác để lưu trữ và xử lý thông tin nhanh chóng, có thể mở rộng”. "Có hàng triệu loại phân tử và mỗi phân tử có cấu trúc nguyên tử ba chiều độc đáo cũng như nhiều điểm khác biệt như hình dạng, kích thước hoặc thậm chí là màu sắc. Sự phong phú này cung cấp một không gian thiết kế rộng lớn để khám phá các cách mã hóa và xử lý mới và đa giá trị dữ liệu vượt quá 0 và 1 của kiến trúc kỹ thuật số, dựa trên logic hiện tại. "
Đáp án đến từ bạn Nguyễn Phúc - một thành viên của Hoovada sống tại TPHCM. Các bạn có thể kết nối với nhau thông qua Hoovada trên Facebook. Những câu hỏi hay khác trên Hoovada: