Vi-rút máy tính là gì và làm sao để khắc phục được nó? Đây là một câu hỏi từ một bạn trên Hoovada - nền tảng hỏi và đáp chuyên nghiệp trên nhiều lĩnh vực khác nhau giúp giải đáp thắc mắc của mọi người.
Đáp án đến từ bạn Nguyễn Phúc - một thành viên của Hoovada sống tại TPHCM.
Vi rút máy tính là gì?
Vi rút máy tính, giống như vi rút cúm, được thiết kế để lây lan từ máy chủ này sang máy chủ và có khả năng tự tái tạo. Tương tự, theo cách tương tự như vi rút cúm không thể sinh sản mà không có tế bào chủ, vi rút khác máy tính không thể sinh sản và lây lan nếu không có dữ liệu như tệp hay tài liệu.
Nói một cách kỹ thuật hơn, vi rút máy tính là một loại mã độc hoặc chương trình được viết để thay đổi cách thức hoạt động của máy tính và được lập trình để có thể lây lan từ các máy bị nhiễm vi rút sang các máy không bị nhiễm. Vi rút hoạt động bằng cách tự chèn hoặc đính kèm vào một chương trình hoặc tài liệu hỗ trợ macro để thực thi mã của nó. Trong quá trình này, vi rút có khả năng gây ra các tác động không mong muốn hoặc gây tổn hại, chẳng hạn như làm hỏng phần mềm hệ thống bằng cách phá hủy dữ liệu hay khiến cho dữ liệu không thể sử dụng được.
Làm thế nào vi rút máy tính có thể tấn công được?
Sau khi vi rút đã xâm nhập thành công vào chương trình, tệp hoặc tài liệu, vi rút sẽ trở nên bất hoạt cho đến khi gặp các điều kiện thích hợp làm cho máy tính hoặc thiết bị thực thi mã của nó. Để vi rút lây nhiễm vào máy tính của bạn, bạn phải chạy chương trình bị nhiễm, do đó làm cho mã vi rút được thực thi.
Điều này có nghĩa là vi rút có thể không hoạt động trên máy tính của bạn mà không có dấu hiệu hoặc triệu chứng chính. Tuy nhiên, một khi vi rút lây nhiễm vào máy tính của bạn, vi rút có thể lây nhiễm sang các máy tính khác trong cùng mạng. Một vài ví dụ về những gì vi rút máy tính làm được có thể kể đến là làm hỏng tệp tin, đánh cắp mật khẩu hoặc dữ liệu hay thậm chí là chiếm cả quyền điều khiển thiết bị.
Trong khi một số loại vi rút có thể được tạo ra chỉ với mục đích mua vui , một số loại vi rút khác có thể có tác động và gây tổn hại đến các thiết bị chứa nó. Điều này bao gồm việc xóa dữ liệu hoặc gây ra hư hỏng vĩnh viễn cho đĩa cứng của bạn. Tệ hơn nữa, một số vi rút được thiết kế với mục đích thu lợi tài chính.
Vi rút máy tính lây lan bằng phương thức gì?
Trong một thế giới được kết nối liên tục, bạn có thể nhiễm vi rút máy tính theo nhiều cách, một số cách có thể dễ dàng hơn những cách khác. Vi rút có thể lây lan qua email hoặc tin nhắn văn bản thông qua tệp đính kèm, tệp tải xuống trên Internet và liên kết lừa đảo trên các mạng xã hội. Thiết bị di động và điện thoại thông minh của bạn có thể bị nhiễm vi rút thông qua việc tải xuống ứng dụng không rõ nguồn gốc. Vi rút có thể ngụy trang dưới dạng tệp đính kèm của nội dung có thể chia sẻ trên mạng xã hội như hình ảnh vui nhộn, thiệp chúc mừng hoặc tệp âm thanh và video.
Để tránh cho thiết bị của mình bị nhiễm với vi rút, điều quan trọng là bạn cần phải thận trọng khi lướt web, tải xuống tệp hay mở liên kết hoặc tệp đính kèm. Để cho thiết bị của bạn được an toàn thì đừng bao giờ tải xuống văn bản hoặc tệp đính kèm email mà bạn không muốn hoặc tệp từ các trang web mà bạn không tin tưởng.
Các dấu hiệu của vi rút máy tính là gì?
Một cuộc tấn công của vi rút máy tính có thể tạo ra nhiều triệu chứng khác nhau. Dưới đây là một số triệu chứng thường thấy ở những thiết bị bị nhiễm vi rút:
- Cửa sổ bật lên thường xuyên: Các cửa sổ bật lên thường xuyên, không thể kiểm soát và có thể bảo bạn truy cập các trang web bất thường hoặc tải xuống chương trình chống vi rút hoặc các chương trình phần mềm khác.
- Các thay đổi đối với trang chủ của bạn: Ví dụ: trang chủ thông thường của bạn có thể thay đổi thành một trang web khác. Ngoài ra, bạn có thể không đặt lại được.
- Hàng loạt email được gửi từ tài khoản email của bạn: Tội phạm có thể kiểm soát tài khoản của bạn hoặc gửi email nhân danh bạn từ một máy tính khác cũng bị nhiễm cùng vi rút.
- Thường xuyên gặp sự cố: Vi rút có thể gây ra thiệt hại lớn cho ổ cứng của bạn. Điều này có thể khiến thiết bị của bạn bị treo hoặc gặp sự cố. Nó cũng có thể ngăn thiết bị của bạn bật trở lại.
- Hiệu suất máy tính chậm bất thường: Tốc độ xử lý giảm sút trong một thời gian ngắn và kéo dài có thể báo hiệu rằng máy tính của bạn có vi rút.
- Các chương trình không xác định khởi động khi bạn bật máy tính của mình: Bạn có thể nhận ra chương trình lạ khi khởi động máy tính của mình. Hoặc bạn có thể biết điều đó bằng cách kiểm tra danh sách các ứng dụng đang hoạt động trên máy tính của mình.
- Các hoạt động bất thường: Ví dụ như như thay đổi mật khẩu, làm cho bạn không thể đăng nhập vào máy tính của bạn.
Làm thế nào để bảo vệ thiết bị khỏi vi rút máy tính?
Bạn có thể bảo vệ thiết bị của mình khỏi vi rút máy tính như thế nào? Dưới đây là một số điều bạn có thể làm để giúp giữ an toàn cho máy tính của mình.
- Sử dụng sản phẩm chống vi rút đáng tin cậy và cập nhật các định nghĩa vi rút mới nhất.
- Không nhấp vào bất kỳ quảng cáo nổi lên nào.
- Luôn quét các tệp đính kèm trong email của bạn trước khi mở chúng.
- Luôn quét các tệp bạn tải xuống bằng các chương trình chia sẻ tệp.
Các loại vi rút máy tính khác nhau là gì?
Vi rút khu vực khởi động: Loại vi rút này có thể chiếm quyền kiểm soát khi bạn khởi động máy tính của bạn. Một cách nó có thể lây lan là cắm ổ USB bị nhiễm vào máy tính của bạn.
- Vi rút kịch bản web: Loại vi rút này khai thác mã của trình duyệt web và các trang web. Nếu bạn truy cập một trang web như vậy, vi rút có thể lây nhiễm vào máy tính của bạn.
- Vi rút chiếm đoạt trình duyệt: Loại vi rút này “chiếm quyền điều khiển” một số chức năng của trình duyệt web và bạn có thể tự động được chuyển hướng đến một trang web không mong muốn.
- Vi rút resident: Đây là một thuật ngữ dùng chung cho tất cả các loại vi rút có khả năng tự chèn vào bộ nhớ của hệ thống máy tính. Vi rút resident có thể thực thi bất cứ lúc nào khi hệ điều hành được khởi động.
- Vi rút direct action: Loại vi rút này hoạt động khi bạn thực thi một tệp chứa vi rút. Nếu không, nó sẽ không hoạt động.
- Vi rút đa hình: Vi rút đa hình sẽ thay đổi mã của nó mỗi khi tệp bị nhiễm được thực thi. Nó làm điều này để tránh các chương trình chống vi rút.
- Vi rút xâm nhập tệp tin: Loại vi rút phổ biến này chèn mã độc vào các loại tệp, nhất là các tệp thực thi (các tệp được sử dụng để trực tiếp thực hiện các chức năng hoặc hoạt động trên hệ thống).
- Vi rút đa phân: Loại vi rút này lây nhiễm và lây lan theo nhiều cách. Nó có thể lây nhiễm cho cả các tệp chương trình lẫn các tệp hệ thống.
- Vi rút macro: Vi rút macro được viết bằng ngôn ngữ cùng tên được sử dụng cho các ứng dụng phần mềm. Những vi rút như vậy sẽ xâm nhập vào thiết bị của bạn khi bạn mở một tài liệu bị nhiễm vi rút, thông thường là đến từ các tệp đính kèm email.
Cách loại bỏ vi rút máy tính
Bạn có thể thực hiện hai cách để loại bỏ vi rút máy tính. Một là phương pháp tự làm thủ công. Cách khác là sử dụng sự trợ giúp của một chương trình chống vi rút có uy tín.
Bạn muốn tự mình làm điều đó? Có thể có rất nhiều điều không thể lường trước được khi nói đến việc loại bỏ vi rút máy tính. Quá trình này thường bắt đầu bằng cách tìm kiếm thông tin trên mạng. Bạn có thể được yêu cầu thực hiện một loạt các bước khác nhau. Bạn sẽ cần thời gian và có thể là một số kiến thức chuyên môn để hoàn thành quy trình.
Nếu bạn không thích những gì quá phức tạp thì bạn cũng có thể chọn cách sử dụng chương trình phần mềm diệt vi rút.
Đáp án đến từ bạn Nguyễn Phúc - một thành viên của Hoovada sống tại TPHCM. Các bạn có thể kết nối với nhau thông qua Hoovada trên Facebook. Những câu hỏi hay khác trên Hoovada: